Half juni vond Johan Zielman op het strand van Paal 12 een onderkaak. Hij zag dat het een kaak van een landzoogdier was, maar welke? Om antwoord te krijgen op deze vraag stuurde hij er foto’s van naar oud-conservator van Ecomare Arthur Oosterbaan. Arthur dacht dat het een onderkaak van een beer was en stuurde de foto’s ter verificatie naar Dick Mol, dé specialist van pleistocene zoogdieren van Nederland. Ook Dick Mol dacht aan beer, maar omdat de onderkaak behoorlijk versleten was, hield hij wel een slag om de arm.

Bruine beer en grottenbeer

De bruine beer Ursus arctos komt tegenwoordig nog voor in Noord-Amerika, Azië en Europa, maar is in Nederland zo’n achthonderd jaar geleden uitgestorven. In Europa kwam ooit, tienduizenden jaren geleden, naast de bruine beer ook de grottenbeer Ursus spelaeus voor, die met een lengte van 3,5 meter groter was. De grottenbeer stierf uit aan het eind van het pleistoceen, zo’n tienduizend jaar geleden. Of de gevonden kaak van een grottenbeer of een bruine beer afkomstig is, valt niet te zeggen.

Vindplaatsen in Nederland

Vondsten van beren zijn in Nederland vrij zeldzaam. Uit de Westerschelde zijn in het verleden bij werkzaamheden een kies en een schedel van een bruine beer boven water gehaald. Enkele andere fossielen van bruine beren zijn afkomstig van de Needse Berg, de Maastunnel in Rotterdam en Empel aan de Maas. Ook van de Noordzeebodem zijn losse botten en een schedel zonder onderkaak bekend. Nabij Doesburg is een schedel opgebaggerd van meer dan 50.000 jaar oud. Andere vindplaatsen van restanten van de bruine beer zijn Hekelingen, Voorschoten, Swifterbant en Aartswoud.

Meest recent

De meest recente vondst werd in 2016 in Noordwijk gedaan. Daar werd een groot deel van een linker voorpoot van een individu van gemiddelde grootte aangetroffen. De poot moet afkomstig zijn van een van de laatst levende wilde bruine beren in Nederland.