Van verschillende kanten kregen de biologen van Ecomare foto’s van een bijzonder verschijnsel: de weilanden bij Den Hoorn waren zondagavond bedekt met een heel netwerk van spindraden. Alsof iemand een gigantisch net over het hele weiland had uitgespreid!

Foto Anneke Hordijk

Kleine dikkaken

Conservator Arthur Oosterbaan nam contact op met Peter Koomen, spinnendeskundige en collega bij het Natuurmuseum Fryslân. Koomen bevestigde zijn vermoeden: op de foto’s zag hij vooral veel kleine dikkaken (Pachygnatha degeeri), hoewel er ook andere soorten spinnen tussen zaten. Deze spinnen hebben een bijzondere levenswijze. Ze maken geen webben, maar vangen hun prooien jagend tussen het gras. De spindraden dienen dus niet om prooien te vangen, maar waarvoor dan wel?

Vliegen aan een draad

Verschillende spinnensoorten, waaronder kleine dikkaken, kunnen zich over grote afstanden verplaatsen met de wind. Ze maken daarvoor een draad, zodat de wind meer vat op ze heeft. Dit doen ze als er veel concurrentie in een weiland is en de weersomstandigheden gunstig zijn. Ze hebben een opwaartse luchtstroom nodig om boven het maaiveld uit te komen. Daarvoor is warme lucht belangrijk. Zondag was het fraai weer en is de lucht op de grond opgewarmd. De spinnen voelden dat de omstandigheden goed waren en gingen aan hun draad de lucht in. Boven het weiland was de lucht echter koud, waardoor de dieren niet hoog genoeg kwamen en met draad en al weer naar beneden kwamen. Al die draden bij elkaar is het netwerk dat er te zien was.

Mooie beelden

Het gebeurt veel vaker dat deze spinnensoorten het luchtruim kiezen, maar als de weersomstandigheden goed zijn, merken wij dat niet. Het verschijnsel dat nu te zien was is kenmerkend voor de herfst. Dan kan het bij de grond nog lekker warm worden, terwijl de lucht iets hoger koud is. Al die mislukte luchtreizen leveren in elk geval prachtige beelden op!